gpac بانک صادرات مخفف چیست

# GPAC بانک صادرات: بررسی جامع و تحلیلی

## مقدمه و تعریف کلی

GPAC (مخفف Global Payment and Clearing) یک سامانه پرداخت و تسویه بین‌المللی است که توسط بانک صادرات ایران توسعه یافته است. این سیستم به منظور تسهیل تراکنش‌های مالی برون‌مرزی، مبادلات ارزی و تسویه حساب‌های بین‌المللی طراحی شده است. GPAC نقش مهمی در ارتباطات مالی ایران با سایر کشورها دارد و به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با تحریم‌های مالی بین‌المللی عمل می‌کند.

این سیستم امکان انجام تراکنش‌های ارزی را با استفاده از شبکه‌های جایگزین سوئیفت فراهم می‌کند و از این رو برای کسب‌وکارهای ایرانی که نیاز به مبادلات بین‌المللی دارند، حائز اهمیت است. GPAC با ایجاد کانال‌های ارتباطی مستقیم بین بانک‌های ایرانی و مؤسسات مالی خارجی، وابستگی به سیستم‌های پرداخت جهانی را کاهش می‌دهد.

## جدول مقایسه‌ای ویژگی‌های مهم

## نکات کلیدی و مهم

• راهکار جایگزین سوئیفت: GPAC به عنوان یک مکانیسم پرداخت جایگزین برای دور زدن تحریم‌های مالی طراحی شده است.
• پشتیبانی از ارزهای مختلف: این سیستم از مبادلات ریالی و ارزهای مختلف مانند یورو، یوان و روبل پشتیبانی می‌کند.
• محدودیت‌های جغرافیایی: در حال حاضر بیشتر با کشورهای شرکای تجاری خاص ایران کاربرد دارد.
• شفافیت تراکنش‌ها: تمام تراکنش‌های GPAC تحت نظارت بانک مرکزی ایران انجام می‌شود.
• مزیت رقابتی: هزینه‌های عملیاتی کمتر نسبت به سیستم‌های بین‌المللی از مزایای اصلی GPAC است.

## تحلیل جامع و مقایسه با موارد مشابه

GPAC بانک صادرات را می‌توان در زمره سیستم‌های پرداخت منطقه‌ای طبقه‌بندی کرد که با هدف کاهش وابستگی به سیستم‌های جهانی مانند سوئیفت توسعه یافته است. در مقایسه با سوئیفت، GPAC از لحاظ گستردگی شبکه و پذیرش جهانی محدودیت‌های قابل توجهی دارد، اما از نظر هزینه‌های تراکنش و انعطاف‌پذیری در شرایط تحریم، مزایای قابل توجهی ارائه می‌دهد.

در مقایسه با سیستم‌های مشابه داخلی مانند ساتنا (سیستم تسویه ناخالص آنی)، GPAC بیشتر بر تراکنش‌های بین‌المللی تمرکز دارد، در حالی که ساتنا عمدتاً برای تسویه حساب‌های داخلی طراحی شده است. از دیگر سیستم‌های مشابه می‌توان به SEPAM (سیستم الکترونیکی پرداخت بین‌بانکی) اشاره کرد که بیشتر برای مبادلات بین بانک‌های ایرانی کاربرد دارد.

نکته حائز اهمیت در مورد GPAC، قابلیت اتصال به سیستم‌های پرداخت کشورهای همسایه مانند روسیه و چین است که این ویژگی آن را به ابزاری استراتژیک در تجارت خارجی ایران تبدیل کرده است. با این حال، چالش اصلی GPAC محدودیت در پذیرش جهانی و وابستگی به روابط سیاسی ایران با کشورهای شریک است.

## نتیجه‌گیری و جمع‌بندی نهایی

GPAC بانک صادرات به عنوان یک راهکار پرداخت و تسویه بین‌المللی، گامی مهم در جهت کاهش وابستگی ایران به سیستم‌های مالی جهانی محسوب می‌شود. اگرچه این سیستم از نظر گستردگی و پذیرش جهانی نمی‌تواند با شبکه‌هایی مانند سوئیفت رقابت کند، اما در شرایط تحریم‌های مالی، ابزاری ارزشمند برای تسهیل مبادلات تجاری ایران با شرکای استراتژیک است.

توسعه و تقویت GPAC نیازمند گسترش شبکه شریک‌های بین‌المللی، افزایش استانداردهای امنیتی و بهبود سرعت تراکنش‌ها است. در بلندمدت، این سیستم می‌تواند به یکی از ارکان اصلی نظام پرداخت بین‌المللی ایران تبدیل شود، به شرط آنکه از حمایت سیاسی و اقتصادی لازم برخوردار باشد و بتواند اعتماد بازیگران بین‌المللی بیشتری را جلب کند.

برای کسب‌وکارهای ایرانی که با محدودیت‌های پرداخت بین‌المللی مواجه هستند، GPAC می‌تواند گزینه‌ای عملی و نسبتاً قابل اعتماد باشد، هرچند که نمی‌تواند به طور کامل جایگزین سیستم‌های جهانی شود. آگاهی از قابلیت‌ها و محدودیت‌های این سیستم برای فعالان اقتصادی که نیاز به مبادلات برون‌مرزی دارند، ضروری است.